พื้นที่สาธารณะ คืออะไร คือสวนสาธารณะอย่างเดียวหรือไม่? แล้วสถานที่ราชการ ห้างสรรพสินค้า ทางเท้า พิพิธภัณฑ์ถือว่าเป็นพื้นที่สาธารณะหรือไม่ บางทฤษฎีก็กล่าวว่าพื้นที่นอกบ้านคือพื้นที่สาธารณะทั้งหมด เนื่องจากเป็นพื้นที่ที่เรานั้นใช้ร่วมกันกับผู้อื่น ซึ่งถ้าวิเคราะห์ทฤษฎีนี้นั้น อาคาร สถานที่ ทางเท้า ถนน ลานโล่ง ที่ดินเปล่า สวนสาธารณะถือว่าเป็นพื้นที่สาธารณะทั้งหมด โดย Michael Brill เคยให้นิยามเอาไว้ว่า พื้นที่สาธารณะที่ดีต้องประกอบด้วยสององค์ประกอบหลักที่สำคัญคือ พื้นที่ทางกายภาพที่ทุกคนสามารถเข้าถึงได้ เปิดให้ใช้ได้งานได้ตลอดเวลา และมีการใช้จากหลายกลุ่มคน ซึ่งต้องรองรับคนทั้งระดับบุคคล เพื่อน ครอบครัว ชุมชนเมือง และรองรับการใช้พื้นที่เพื่อประโยชน์ต่อสาธารณชน
เมื่อพิจารณาจากนิยามของคำว่า ‘พื้นที่สาธารณะ’ ในรูปแบบต่างๆ แล้วนั้นจะพบว่า ความหมายของพื้นที่สาธารณะไม่ได้จำกัดเพียงสวนสาธารณะเมืองเท่านั้น แต่หมายรวมถึง พื้นที่สาธารณูปการอื่นๆ ของเมืองด้วย เช่น ห้องสมุด พิพิธภัณฑ์ ไปจนถึง ถนนหนทางและทางเท้า
เมื่อกลับมาดูเมืองเชียงใหม่ เรามีพื้นที่สาธารณะอย่าง สวนสาธารณะ ห้องสมุด พิพิธภัณฑ์ วัด ถนนหนทางและทางเท้า อยู่จำนวนไม่น้อย แต่เมื่อนำไปพิจารณาว่าพื้นที่เหล่านั้นเป็นพื้นที่สาธารณะจริงหรือไม่ อาจจะพบว่าในบางจุดก็จะเป็นกึ่งสาธารณะ บางพื้นที่ไม่ได้ถูกออกแบบให้เป็นพื้นที่สำหรับกลุ่มคนที่หลากหลายหรือแตกต่าง ตัวอย่างที่เป็นประเด็นเมื่อไม่นานมานี้เกี่ยวกับพื้นที่สาธารณะสำหรับเล่นสเกตบอร์ดของชาวเชียงใหม่ ทำให้เกิดการถกเถียงพูดคุยและสร้างสรรค์ให้เกิดพื้นที่สาธารณะใหม่ๆเกิดขึ้นตามมา
พื้นที่สาธารณะที่มีมากในตัวเมืองเชียงใหม่ที่พบว่ามีมากที่สุดคือ วัดหรือโบราณสถาน ซึ่งเป็นผลจากวัฒนธรรมที่รุ่งเรืองในอดีต ทำให้เมืองเชียงใหม่มีมรดกทางวัฒนธรรมหลากหลาย จากข้อมูลจาก The Urbanis by UDDC พบว่าเราสามารถไหว้พระ 9 วัดในพื้นที่เพียง 1 กิโลเมตร
พื้นที่สาธารณะทางปัญญา ที่มีกระจายอยู่ทั่วเมืองเชียงใหม่ เป็นอีกสิ่งที่น่าสนใจ คุณสามารถชวนเพื่อน ครอบครัว เดินชมพิพิธภัณฑ์ อ่านหนังสือที่ห้องสมุด หรือเดินชมงานศิลปะที่แกลเลอรี่ได้อย่างสบายๆ ที่เมืองเชียงใหม่ จากข้อมูลจาก The Urbanis by UDDC ทำให้เราเห็นว่ามีพื้นที่สาธารณะทางปัญญาจำนวนมาก
และสุดท้ายพื้นที่ที่สาธารณะที่ชาวเชียงใหม่นิยมใช้กันคือพื้นที่สวนสาธารณะ สนามกีฬา เพื่อจุดประสงค์ในการออกกำลังกาย พบปะเพื่อน เดินเล่น ผ่อนคลายตามพื้นที่เหล่านี้ ทางทีมเชียงใหม่ ฉันจะดูแลเธอจึงได้รวบรวมพื้นที่สาธารณะที่คนเชียงใหม่ใช้งานเพื่อการออกกำลังกาย และพักผ่อนย่อนใจมาให้ดังนี้ (ขอบคุณข้อมูลจาก Strava)
ขอบคุณข้อมูลจาก
https://adaymagazine.com/urban-public-space
https://theurbanis.com/public-realm/20/12/2019/185
https://theurbanis.com/insight/03/05/2021/4581
https://www.strava.com/
https://readthecloud.co/tag/%E0%B8%9E%E0%B8%B7%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%B0/